Carlijn Kingma - Architectuur van het onzichtbare in Rijksmuseum Twenthe
Carlijn Kingma - Architectuur van het onzichtbare in Rijksmuseum Twenthe
Vanaf 29 september 2020 zijn in Rijksmuseum Twenthe de utopische landschappen van Carlijn Kingma te zien. Kingma maakt ontzagwekkende en verfijnde tekeningen die zijn opgebouwd uit architectonische elementen en structuren.
Haar tekeningen, of kaarten zoals ze deze zelf noemt, zijn imaginaire landschappen waarin ze de kijker meeneemt op reis langs de geschiedenissen en toekomstige scenario's van grote thema's van de mensheid, zoals de utopie, het kapitalisme en de modeniteit.
Wie zijn we en waar komen we vandaan?
‘Al eeuwenlang maken we kaarten om te navigeren door de wereld’, aldus Carlijn Kingma. ‘We brengen objectieve gegevens in kaart om te bepalen waar we zijn, waar we vandaan komen en waar we naar toe willen. Maar de wereld om ons heen wordt steeds complexer. Ondanks talloze applicaties die ons de weg proberen te wijzen, voelen we ons steeds vaker verdwaald in deze snel veranderende samenleving.’ Volgens Kingma hebben we daarom nieuwe kaarten nodig om te kunnen navigeren. Als een cartograaf van de hedendaagse maatschappij verbeeldt zij de weg die wij als mensheid hebben afgelegd en schetst ze mogelijke vergezichten voor de toekomst.
Pleidooi voor de utopie
Een centraal thema in haar werk en denken is de utopie. Volgens Kingma zijn het de grote verhalen, de voorstellingen van hoe de wereld er uit zou kunnen zien, die de mens helpen zijn toekomst vorm te geven. Juist in een tijd als de onze, waarin we zowel ideologisch als ecologisch op een kruispunt staan, kunnen inspirerende vergezichten ons helpen om te navigeren. Ze kent de slechte reputatie van de utopie, dat deze eenmaal in de praktijk gebracht altijd zal uitmonden in een dystopie. Maar de utopie is slechts een gestold idee, en geen realiteit, aldus Kingma. De utopie is een baken aan de horizon van de tijd waar we naartoe kunnen koersen. En wanneer we dichterbij komen, zullen we een nieuwe utopie moeten creëren. Daarom zijn de kaarten van Kingma altijd beschouwend, genuanceerd en meerstemmig. Ze tonen de complexiteit van de wereld op een sublieme manier.
Samenwerkingen
De werken van Carlijn Kingma komen altijd tot stand in samenwerking met andere kunstenaars, architecten, wetenschappers en filosofen. Voor haar meest recente tekening Fabric of Humankind, over het complexe weefsel van onderlinge menselijke relaties, werkte ze intensief samen met historicus en journalist Rutger Bregman. Diens boek De meeste mensen deugen vormde het vertrekpunt voor deze tekening, die voor het eerst te zien zal zijn in Rijksmuseum Twenthe. Naast de tekening zelf wordt ook het bijbehorende onderzoek getoond, dat bestaat uit schetsen, aantekeningen, gedachtespinsels, schema’s en krantenknipsels.
Over Carlijn Kingma
Carlijn Kingma (Zutphen, 1991) studeerde bouwkunde aan de TU Delft. Bij haar afstuderen voldeed haar project niet aan de formele exameneisen die bestaan uit een lange lijst bouwkundige producten. In plaats daarvan maakte ze een animatiefilm die door vijftig van haar tekeningen bewoog, waarmee ze uiteindelijk werd beloond met een 10. Het project werd ook gehonoreerd met de New Babylon Award, een prijs voor het beste afstudeerwerk aan de TU Delft op het snijvlak van kunst en architectuur. Naar aanleiding van deze prijs was haar werk te zien het Kunstmuseum Den Haag. In 2018 won Kingma de Architecture Drawing Prize in de categorie hand-drawing. Vanwege deze prijs mocht ze haar tekeningen exposeren in het Sir John Soane’s Museum in Londen, te midden van het werk van haar helden Piranesi en de architect en kunstenaar Joseph Gandy.
