Diever, ‘Village of Shakespeare’ 2022
Diever, ‘Village of Shakespeare’ 2022
De Shakespeare uitvoeringen in de 'Village of Shakespeare' maken Diever al 75 jaar lang dé place to be. Regisseur Jack Nieborg weet elk jaar weer vele duizenden toeschouwers - meer dan 30.000 bezoekers in pré covid tijdperk - in beroering te brengen.
Alle menselijke emoties zoals list en bedrog, liefde, jaloezie en begeerte net als in de Shakespeare toneelstukken komen hier aan bod. Trefzeker weten de spelers het publiek te raken.
Unieke kunstroute in de maak
Vanaf deze zomer komt er een unieke dimensie bij; in de periode september tot december zal een aantal kunstwerken gerealiseerd worden. Bewoners en bezoekers kunnen de Kunstroute bewonderen: een feest vol verbeeldingskracht. In het decor van de steeds wisselende natuur en de charmante dorpsgezichten worden kunstwerken geplaatst.
Gerenommeerde kunstenaars van naam en faam hebben vol enthousiasme de uitnodiging opgepakt om in en rondom ons bijzondere dorp aan het werk te gaan, in de periode van september tot december van dit jaar worden. Volop zichtbaar overdag of stralend in de nacht.
Elk kunstwerk vertelt een verhaal, waarin jij als toeschouwer wordt meegenomen. Het kijkt je aan en stelt je de vraag: "En wie ben jij?". Nog geen vijf minuten verderop wordt je uitgenodigd zelf onderdeel te worden van een kunstinstallatie. De geest verstrooit, de zintuigen geactiveerd. Speler of publiek, iedereen vertelt zijn of haar verhaal op het 'podium' van de kunstwerken. Kom op in Diever!
Presentatie op 13 mei van kunstenplan
Met vreugde en gepaste trots presenteert de stichting Diever Village of Shakespeare (VoS) op vrijdag 13 mei aanstaande het kunstenplan waaraan vanaf 2018 gewerkt is. De officiële presentatie wordt om 19.30 uur verricht door Nelleke Vedelaar, gedeputeerde cultuur Provincie Drenthe en wethouder Henk Doeven, gemeente Westerveld. Namens de stichting VoS spreekt voorzitter Monique Smidt.
Diever, parel van zuidwest Drenthe, biedt een uniek podium waarbij de beschouwer kan kiezen tussen de rol van acteur of publiek. Het kunstenplan dat gepresenteerd wordt, verbindt eigentijdse kunst, de imposante natuur, het authentieke esdorp en het theater in het bos aan hedendaagse beeldende kunst. Uiteraard met William Shakespeare als voornaamste inspiratiebron.
Je komt niet áán in Diever, je komt óp in Diever
(Jack Nieborg, regisseur Toneelvereniging Diever)
Beeldende kunst, Shakespeare en de Drentse natuur
Diever kent sinds 1946 een jaarlijkse toneeluitvoering van Shakespeare. De 75e jubileumeditie werd in 2021 gespeeld door de Toneelvereniging Diever in het feeërieke openluchttheater. Sinds een aantal jaren is ook het overdekte Globetheater beschikbaar als winterpodium. In 2016 is de stichting Diever Village of Shakespeare opgericht met als doel een masterplan te realiseren dat eigentijdse beeldende kunst, Shakespeare en de onmetelijke schoonheid van de Drentse natuur met elkaar verbindt en tegelijkertijd – letterlijk – verbinding tot stand brengt tussen de dorpskern en het Shakespearetheater in het bos.
Het thema van het kunstenplan is PODIUM, want zoals Shakespeare schreef ‘All the world’s a stage and all men and women merely players. They have their exists and their entrances. And one man in his time plays many parts.’
Emotie
Dit kunstenplan stelt het podium in meerdere betekenissen en contexten centraal. Het podium gaat immers niet alleen over kijken en bekeken worden maar ook over emotie en de verbinding tussen mens en natuur. Zo biedt het kunstenplan podium aan hedendaagse kunst waarbij de kunstenaars acteur, speler én toeschouwer worden en waarbij alle menselijke emoties aan bod komen: liefde, haat, trouw en macht, verdriet, onmacht, vriendschap, leven, dood en ontrouw.
Daarnaast staat ook de natuur als toeschouwer en de omgeving als acteur centraal. Het kunstenplan biedt inspiratie en spiegels voor de mens van vandaag. Met een educatief programma voor inwoners en toeristen die in toenemende mate Drenthe ontdekken als ‘Oerprovincie’ van Nederland wordt het kunstenplan verder ontwikkeld en geladen. Mensen aan het denken zetten, ze begeesteren en inspireren is daarbij het voornaamste doel en uitgangspunt.
Deelnemende kunstenaars
Door COVID-19 heeft het project veel vertraging opgelopen. Bovendien bleek het een uitdaging om contact te leggen tussen de kunstenaars die de omgeving verkenden, de inwoners en de toeristen als tijdelijke inwoners van het gebied. Beeldend kunstenaar Jasper Griepink (1988) heeft om die reden twee jaar moeten wachten om zijn onderdeel van het plan – performances en workshops in een Midzomernachtfestival – uit te kunnen voeren.
Druïdische bard
Ook in 2021 moest de oorspronkelijke opzet volledig omgebouwd worden vanwege de restricties ingegeven door COVID. Griepink realiseerde een performance als een repetitie buiten in het bos op het veld waarmee de kunstenaar transformeert tot druïdische bard en een mystieke verteller. In het verhaal DIEP AARDE worden de zintuigen aangesproken en vanuit improvisatie is het sculpturale maakproces samengevallen met wandelingen en ontmoetingen in de natuur. ‘Stones have been known to move; And trees to speak’.
Daarnaast heeft Griepink met inwoners en de scoutinggroep een sculptuur gebouwd van geweven taken en wilgentenen die bedekt zijn met hennepvezel matten, wol, kruiden, pigmenten en aarden. Het werkproces in de maanden augustus-november 2021 is vastgelegd door fotograaf en beeldend kunstenaar Kyle Tryhorn en in een documentaire van Theodorus Johannes. Deze film en foto’s vormen de basis voor een cultuureducatief programma voor primair en voortgezet onderwijs.
Lichtkunstwerk
Lichtkunstenaar en ruimtelijk ontwerper Jaap van den Elzen (1977) ontwierp een lichtkunstwerk voor de donkerste plek van het land met de duisternis als acteur. Licht uit, spot aan.
Shakespeare gebruikte het duister graag als metafoor voor onheil, de duivel en de dood. In het theater is licht een belangrijk middel om de aandacht van de kijker te sturen. De route van de dorpskern naar het theater aan de Bosweg is ruim 1 km lang en een belangrijk onderdeel van het kunstenplan. Zijn de bomen decor of regisseur? Licht wordt door Van den Elzen in de spotlight gezet. Zijn script van licht naar donker maakt het lichtplan tot lichttheater, maar er moet eerst een bezoeker komen om het licht te activeren door de beweging van deze persoon.
Het lichtkunstwerk laat zich, in vijf scenes, pas echt zien na zonsondergang. De vijf scenes zijn gekozen vanuit de klassieke indeling van de Shakespeare toneelstukken en de scenes zijn lichtdialogen. Het startpunt vormt het Magische Kader bij het Toeristisch Informatie Punt (TIP). Het Baarhuisje heeft quotes van het grafschrift van Shakespeare en gaan over leven en dood, de andere scenes gaan vooral over kijken en bekeken worden. De hoofdrol is weggelegd voor een portret van Shakespeare via de bladeren aan de boom geprojecteerd en onder een specifieke rol te zien. Als de boom het blad verliest wordt de projectie vervangen en krijgt de kale boom een nieuwe huid van licht. Liefde, in de vorm van teksten van toneelstukken, wordt dan het thema als een hommage aan het oeuvre van Shakespeare.
De mens die worstelt
Elise van der Linden (1983) tovert met licht een theaterstuk van decors en acteurs in een theatrale enscenering. Tegelijkertijd geeft Van der Linden doorkijkjes naar wat zich achter de decorstukken bevindt. De spelers besturen hun eigen decor. Een verbeelding van de mens die worstelt met het goede, wat de beschaving van hem verwacht en de woekerende, soms duistere, niet geaccepteerde emoties die iedereen van nature kent maar die vaak achter het decorum verscholen zijn. Waar is de wereld en waar bevindt zich het decor? Dat de scheidslijn niet altijd duidelijk is, wordt helder in het werk van Van der Linden. We zien mensen die hard aan het werk zijn hun wereld op te bouwen in een systeem van kamertjes, smalle gangetjes en trappen; menselijke constructies, een binnen- en een buitenwereld. Ook dit lichtkunstwerk ontvouwt zich pas na zonsondergang.
Dialoog met de hoge bomen
Op de voormalige dorpsbrink heeft Joyce Zwerver (1990) een imposant decor gebouwd. Dit werk, getiteld Fitting in, gaat een dialoog aan met de hoge bomen op de oude dorpsbrink. Coulissen uit de theaterwereld spelen een spel met hun omgeving. Elke palissade heeft een opening waardoor er intieme én uitnodigende nieuwe plekken ontstaan met een binnen- en een buitenkant en een nieuwe tussenruimte die lucht in het werk brengt.
In het bos bij het theater is Backland van de Italiaanse kunstenaar Giulia Cenci te zien. Backland onderzoekt de relatie tussen mens en natuur door de resten van objecten die door mensenhanden vervaardigd zijn samen te smelten met het bos. Zo maakt Cenci ook de complexiteit van de werkelijkheid zichtbaar.
De paden worden catwalks
Jeroen Doorenweerd (1962) is behalve als deelnemend beeldend kunstenaar ook betrokken geweest bij de ontwikkeling van het kunstenplan. Hij heeft een bijzondere gelaagdheid weten te realiseren door zijn kunstwerk te integreren in een stedenbouwkundig plan met openbaar groen, wonen en verblijven op de locatie van het dorpshuis, het voormalige Dingspilhuus, nu genaamd het Olde Schoelplein. Zijn kunstwerk Rarest Sounds Do ye not hear? kent een speelse benadering; het mengen van werkelijkheid en stageing.
Inhoudelijke Shakespeareaanse referenties geven extra betekenis en ervaringslagen aan Diever die uitnodigen tot meer diepgang in de waarneming en het bewustzijn van de omgeving. Samen met Martijn Prins van DAAD-architecten heeft Jeroen Doorenweerd een nieuw dorpsplein én een dorpspark gecreëerd. De paden zijn catwalks en de zitgelegenheden zijn ook tribunes. De vorm van het park is een amfitheater. Bij het gewone omgevingsgeluid mengt zich daar ook geluid dat je niet meteen kunt thuisbrengen. Een balkende ezel, krijsende meeuwen, spelende kinderen in een zwembad. Fieldrecordings in vele vormen en inhouden zoals ook gebruikelijk was in de voorstellingen in de Shakespeare’s tijd. Geluid heeft immers een sterk evocatieve uitwerking en zal een hoogst persoonlijke beleving opleveren.
Braam vernoemd naar Shakespeare
Hovenier en botanicus Karst Meijer (1956) beheert niet alleen het grootste particuliere herbarium in Europa maar heeft ook de groene entrees van Diever ontworpen toen het dorp in 2018-2020 een herinrichting onderging. Hij ontdekte op de parkeerplaats bij het Shakespeare theater en tot dan toe onbekende braamsoort die natuurlijk vernoemd is naar Shakespeare: de Rubus Williamii.
Meer informatie over het kunstenplan en de deelnemend kunstenaars is te vinden op https://bit.ly/3OCuqFW
