Golfschilderijen van Bridget Riley

Ik was laatst met de Amerikaanse schilder Glendon Nickerson in het Gemeentemuseum. Hij had Mondriaan gezien en De Stijl, maar hij was vooral onder de indruk van enige werken van Bridget Riley. “Dat is goed, man”, zei hij mij. Binnenkort is er veel meer van Bridget Riley te zien.

Deze Britse kunstenaar staat bekend om haar kleurrijke doeken en optische effecten, waarmee ze een breed publiek voor abstracte kunst weet te interesseren. Al vijftig jaar werkt ze met grote precisie en discipline aan haar oeuvre. Ze maakt werk op het platte vlak, maar door de duizelingwekkende lijnen lijkt het op te bollen, te vervormen of te golven.

Optische kunst

Riley weet kleur en vorm, de traditionele ingrediënten van de schilderkunst, in strak georkestreerde bewegingen zo tegen elkaar uit te spelen dat de toeschouwer zich vaak overweldigd voelt. Ze is een van de meest beroemde kunstenaars van haar generatie. Het Gemeentemuseum heeft een bijzondere band met deze kunstenaar en laat deze zomer een overzicht zien. Met een focus op ‘de curve’, de golfbeweging die telkens terugkomt.

Het werk van Bridget Riley wordt gerekend tot de optische kunst. Alhoewel haar schilderijen geworteld zijn in de schildertraditie draait ze de verhouding tussen toeschouwer en doek om. Er ontstaat een optisch spel dat ze creëert door dynamische composities. Als de kijker zich verplaatst veranderen de composities.

De gebogen lijn speelt een belangrijke rol. In de meer dan vijftig schilderijen en voorstudies zien we die lijn telkens terugkeren. Van haar zwart-witte werken in de jaren zestig tot en met de recente muurschildering Rajasthan (2012). Steeds boort Riley in de curve nieuwe mogelijkheden aan om kleur en lijn in beweging te zetten.

Mondriaan

In haar zoektocht naar de juiste verhouding tussen kleur en vorm haalt Riley inspiratie uit verschillende culturen en verschillende kunstenaars. Ze begon haar zoektocht bij Seurat, leerde veel van het kleurgebruik van de Egyptenaren en legde een verband tussen visuele elementen en het ritme van Middeleeuwse gezangen.

Ze is al jaren geboeid door het werk van Piet Mondriaan. Ze hebben niet alleen geometrische composities gemeenschappelijk. Met name is Riley geboeid aan de poging van Mondriaan om de tegenstellingen van verf, vorm en kleur te overbruggen. Dat bracht haar in 1996 al naar Den Haag. In 2012 won ze de Sikkensprijs als eerste vrouwelijke kunstenaar en mocht ze exposeren in de Projectenzaal.

Daarnaast kreeg ze een zaaltje in de vaste opstelling van Mondriaan & De Stijl. In 2013 kocht het Gemeentemuseum Two Reds with Violet uit 2008. Benno Tempel: “Dat kozen we juist vanwege de hechte band tussen bridget Riley en het Gemeentemuseum. We konden het kopen met steun van de vrienden van de Paleiswinkel.”   

Stad aan de golven

Bridget Riley woont en werkt in Londen. Ze studeerde aan het Goldsmith College en het Royal College of Art. In de jaren zestig werd zij op slag beroemd met haar zwart-wit schilderijen vol geometrische patronen die gaan bewegen als je er langer naar kijkt. Ze vindt de relatie met de traditie van de westerse schilderkunst belangrijk. Abstractie staat, volgens Riley, nog in de kinderschoenen.

Ze ontving tal van onderscheidingen en prijzen, onder andere in 1968 de internationale prijs voor schilderkunst op de Biënnale van Venetië, de Kaiserring van de stad Goslar in 2009 en de twaalfde Rubensprijs van de stad Siegen. Het is niet toevallig dat de golf schilderijen binnenkort te zien zijn in de Nederlandse stad aan de golven: Den Haag.

http://www.gemeentemuseum.nl/bridget-riley