STORM in Panorama Mesdag

Vorige week kregen we een preview van de nieuwste tentoonstelling in Panorama Mesdag: STORM. Er waren en zijn regelmatig stormen in Scheveningen, maar de ergste storm was wel die van 1894.

Op 23 december 1894 zag het Scheveningse strand zwart van de mensen. Een zware storm had de avond ervoor een gigantische ravage achtergelaten. Een groot deel van de kustlijn was weggeslagen en het strand lag bezaaid met tientallen verwoeste bomschuiten. Ze waren dermate ontwricht, dat ze niet meer op te knappen waren en daarmee was een heel tijdvak voor Scheveningen ten einde.

Natuurgeweld

Al in de vroege 19e eeuw schilderden kunstenaars de overweldigende kracht van de storm. De mens had niets in te brengen als de natuur haar gebruikelijke rust losliet. We zien woeste zeeën, dreigende luchten, ravage en vissersleed. Andreas Schelfhout en Johannes Christiaan Schotel schilderden geromantiseerde voorstellingen waarin zij de nietige mens tegenover het natuurgeweld benadrukten. De schilderijen waren niet alleen een artistiek verslag in verf, maar hadden ook een maatschappelijk doel: er werd geld mee ingezameld voor de slachtoffers.

Stilte na de storm

Halverwege de 19e eeuw verschoof de focus. Juist de stilte na de storm werd een geliefd thema. op Scheveningen werkzame kunstenaars Willem Antonie van Deventer, Louis Meijer en Jozef Israëls er juist voor om de leegte na een storm te tonen. Hun poëtische schilderijen ogen bedrieglijk vredig; pas bij nader inzien ontvouwt zich het drama.

Mesdag

Ook Mesdag greep terug op de thematiek van storm. Centraal in deze tentoonstelling is Mesdags weergave van de storm in 1894 in Scheveningen, die hij in 1896 afrondde. Zijn schilderijen van de storm van 1894 zijn echter realistischer, bijna journalistiek. De uitgesproken dramatiek en lelijkheid van de kapotte bomschuiten staan haaks op de vredige Haagse Schoolschilderijen die we allemaal kennen. De verschillende versies, waar Mesdag jarenlang aan werkte, zijn voor het eerst samen te zien in deze tentoonstelling.

Gedenkboek

Bij elke ramp werd een gedenkboek gepubliceerd. Zo tekende Schelfhout de storm van 1825, die hij zag met eigen ogen: “Toen den verschrikkelijke storm en hogen watervloed allerverschrikkelijkst woede… ben [ik] daar ooggetuigen geweest van een schouwspel, waarvan bij de herdenking mij het hart nog in een krimpt”, schreef hij aan boekhandelaar Immerzeel. Zijn eerste indrukken, de uitwerking en het gedenkboek zijn gezamenlijk in de tentoonstelling te zien. Ook Mesdag werkte mee aan een gedenkboek, ter nagedachtenis van de storm van 1894.

De tentoonstelling ‘STORM’ is te zien van 18 november 2018 tot en met 3 maart 2019.

Afbeelding: H.W. Mesdag, Na de storm van 1894, gemaakt in 1896  

Zie ook het filmverslag van Dennis Simonis: 

http://www.panorama-mesdag.nl/

Datum:
18 november 2018 / 3 maart 2019
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0