Franse aristocraten jagen Richard Wagner uit Parijs

Richard Wagner's opera Tannhäuser gaat op 19 oktober 1845 in het Koninklijk Theater te Dresden in première. Het meesterwerk betekent het einde van Wagner’s carrière in Frankrijk.

De opera, die zich afspeelt in de Middeleeuwen, gaat over de jonge zanger Tannhäuser die moet kiezen tussen de wulpse Venus en de vrome Elizabeth. Wanneer Tannhäuser in een zangwedstrijd de lof zingt op het lichamelijk genot, haalt hij zich de woede van andere zangers op de hals. Elizabeth beschermt hem en door haar kuise gedrag leert Tannhäuser de ware liefde kennen. Het publiek in Dresden reageert lauwtjes op de opera; ze kunnen de muziek waarderen maar vinden het dramatische einde tussen Tannhäuser en Elizabeth, die voortijdig overlijdt, erg verwarrend.

Wagner besluit de opera aan te passen voor zijn volgende grote première, een paar maanden later in Parijs. De componist mag zijn nieuwe Tannhäuser opvoeren in de Opéra de Paris op uitnodiging van de Oostenrijkse prinses Von Metternich. Het is dé kans voor de componist om voet aan de grond te krijgen in Frankrijk, het epicentrum van de operawereld. Vanwege zijn vernieuwende stijl moeten met name conservatieve critici niets van hem hebben. Met Tannhäuser hoopt hij de Franse muzikale wereld voor zich te winnen.

De opzet faalt. Wagner heeft een ballet in de eerste akte van zijn opera opgenomen. Franse componisten zetten het ballet destijds juist in de tweede akte. De aristocraten van de Parijse Jockey Club zijn gewend eerst uitgebreid te dineren om daarna nog even snel het ballet in de opera te gaan bekijken. Zo’n ballet in de eerste akte gooit roet in het eten. Bovendien moeten de Franse aristocraten niets hebben van de Oostenrijkse prinses en haar ‘Germaanse’ smaken. Schreeuwend en fluitend verstoren de leden van de Jockey Club ieder beetje applaus dat uit de zaal klinkt. Na drie uitvoeringen geeft Wagner zijn pogingen op de Fransen te overtuigen van zijn talent. Hij keert terug naar Duitsland om nooit meer voet op Franse bodem te zetten. 

Tegenwoordig geldt Wagner als één van de grootste geniën uit de muziekwereld. In plaats van een speelbal tussen Franse en Duitse smaak en muziek, geldt Wagner buiten de grenzen van ons continent als een typisch Europese componist. Zijn opera’s behoren tot het vaste repertoire van operagezelschappen in zowel de Verenigde Staten als verschillende Aziatische landen.

Tags

Reageren