Leve actief burgerschap, de macht van de toekomst

Maarten van der Meer is zelfstandig cultuurbeleidsadviseur. De Nederlandse politiek is volgens hem verlamd; er wordt niet meer gezocht naar oplossingen voor de lange termijn. Het is aan de burgers actie te ondernemen en creatievere en meer innovatieve oplossingen te bedenken.

"De afgelopen tien jaar is het vertrouwen in de Nederlandse politiek, toch al niet zo heel groot na twee Paarse kabinetten, in rook opgegaan. Deze periode loopt parallel met tien jaar dominantie van het populisme in het politieke debat. Vanaf de opkomst van Fortuyn eind 2001 tot de val van het eerste kabinet Rutte hebben de LPF en vervolgens de PVV het politieke speelveld bepaald. Dit aangevuld met populistisch links in de vorm van de SP heeft ertoe bijgedragen dat Nederland is veranderd van het polderland in het gepolariseerde land bij uitstek. Het heeft politiek Nederland verlamd. Nederland is verworden tot het land waar alleen nog maar pro en contra aan het woord komen, elke vorm van nuance lijkt te ontbreken en de kracht van het compromis wordt gezien als de zwakte van het politieke midden. Dat is ook weer duidelijk te zien in de aanloop naar de verkiezingen. Je bent voor of tegen Europa, alsof het continent opeens ophoudt te bestaan als je tegen bent, voor of tegen de drie procent norm, alsof partijen die drie procent begrotingstekort nastreven de economie veel meer kapot bezuinigen dan partijen die willen uitkomen op drie en een half procent.

Een en ander laat zien dat Nederland politiek gezien is verworden tot een angstig kind dat niet meer in staat is te zien wat de echt grote problemen zijn en alleen nog maar primair kan reageren op de problemen die hem rechtstreeks worden gepresenteerd. Daarmee wordt het speelveld waar de Nederlandse politiek zich nog op begeeft beangstigend klein. Er wordt al lang niet meer  gezocht naar oplossingen voor de lange termijn voor de Nederlandse en de internationale samenleving.

Om bijvoorbeeld een antwoord te geven op zowel de financiële crisis als op de vastgoedcrisis zal een gezamenlijke aanpak van de bankensector en van de hypotheekrenteaftrek noodzakelijk zijn. unstmatig wordt nu vooral gekeken naar kleinschalige ingrepen in de hypotheekrenteaftrek gecombineerd met ingrepen in de huursector. Allemaal parels voor de zwijnen. Als allereerst de leenfunctie van de banken wordt teruggebracht tot de nutsfunctie die het eigenlijk altijd al behoorde te zijn en vervolgens de hypotheekrenteaftrek voor alle hypotheken wordt afgetopt tot pak hem beet 350.000 euro, dan zal je zien dat een enorm gat in de staatsbegroting kan worden gedicht. De banken zijn dan niet meer in staat om woekerwinsten te maken via de rente en over de rug van de mensen met een hypotheek. Het betekent in de praktijk ook dat we niet meer miljarden naar diezelfde banken laten vloeien via de hypotheekrenteaftrek van individuele personen en dat bespaart de Nederlandse belastingbetaler dus uiteindelijk ook miljarden. Wanneer we dat moeten invoeren? Meteen, ofwel per 2013. Belast vervolgens de winst op de vermogens flink en dek daarmee de schulden van de (jongere) gezinnen die daadwerkelijk in de problemen dreigen te komen door daling van de huizenprijzen. De huizenprijzen zullen eenmalig flink dalen, maar dat is niet zo gek, want ze staan gemiddeld nog steeds dertig procent hoger dan in het jubeljaar 2000, het jaar van de internetbubbel, weet u nog?! Mensen die dachten hun pensioen te kunnen regelen via vastgoedbezit zullen bedrogen uitkomen. De vraag is of we met hen echt medelijden moeten hebben. Jarenlang hebben ze kunnen profiteren van subsidie op eigendom van vastgoed door de staat.

Wat heeft dit verhaal met actief burgerschap te maken zult u denken. Wel, de startgedachte van dit wat verder door mij uitgewerkte idee kwam voort uit een burgerinitiatief genaamd de Dagvan100. Niet de politiek kwam met de oplossing om het lenen van geld weer te gaan zien als een nutsfunctie, maar een investeerder die was uitgenodigd deel te nemen aan deze dag. Mijn voorspelling is dat we dit de komende jaren meer zullen gaan zien. Burgers zullen zich actiever en directer gaan bemoeien met de besluitvorming en met het vinden van oplossingen voor ons land. Niet alle oplossingen zullen meteen leiden tot het Walhalla. Vele oplossingen zullen hooguit een aanzet geven tot nog creatievere en meer innovatieve oplossingen. Maar het antwoord zal, mede door de weg die ze is ingeslagen sinds de opkomst van de populistische partijen in Nederland en het gebrekkige antwoord dat de traditionele partijen daarop hebben gegeven, niet komen uit de politiek. Daar waar de maatschappij weer centraal staat zullen actieve burgers een dominante rol vervullen. Dus, leve het actief burgerschap, de macht van de toekomst."