Zingende Torens

Beiaardcultuur erkend door UNESCO

Ontstaan van de beiaard Van gebruiksmiddel tot instrument

De zingende torens van Leuven

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Read comments (1)

Zingende Torens

Introduction

Beiaardcultuur erkend door UNESCO

Unesco erkende onlangs de Belgische beiaardcultuur als 'een beste praktijkvoorbeeld' in het beschermen van immaterieel cultureel erfgoed. Een belangrijke erkenning voor dit unieke erfgoed van meer dan 5 eeuwen oud.

Dat 'Beste Praktijkvoorbeeld' of 'Best Practice' is door Unesco in het leven geroepen als een register van projecten. Deze projecten weerspiegen duidelijk het idee en de opzet om het immaterieel cultureel erfgoed te bewaren. Ze moeten dienen als inspiratiebron en voorbeeld voor andere projecten..

Ontstaan van de beiaard

De klokken komen niet uit Rome, zoals de Paaslegenden wel eens durven beweren, maar wel uit China. De eerste sporen van klokken dateren van 2000 v. Christus. Later duiken ze ook op in Egypte en in het Griekse en Romeinse Rijk. In de Lage Landen verschijnen ze voor het eerst in de 4de eeuw na Christus. De opgang van de klok is rechtstreeks verbonden aan de opgang van het Christendom. Voor de opkomende Kerk is de klok het middel bij uitstek om de gelovigen op te roepen tot het gebed en de erediensten. Karel de Grote stimuleerde de opgang van de klokken door het gebruik ervan te verplichten.

Wanneer in de 13de eeuw de klokken gekoppeld werden aan mechanische uurwerken kregen ze hun functie van tijdsaanduiders. Uit de parochies ontstonden de gemeenten en stilaan werden de religieuze functies van de klok uitgebreid met maatschappelijke taken. Meer en meer werden klokken een belangrijk communicatiemiddel dat het ritme van de stedeling zou gaan bepalen om zo – letterlijk – het kloppend hart te worden van de West-Europese samenwerking als stadsklok, brandklok, alarmbel enz…

Gaandeweg evolueerde de klok van een zuiver gebruiksmiddel naar een muzikaal instrument. De echte beiaardactiviteit begin pas in de 2de helft van de 15de eeuw. Een belangrijke katalysator in deze evolutie was de stemtechniek van de klokken die de klokkengieters toen onder de knie begonnen te krijgen.

De zingende torens van Leuven

Van alle Belgische steden mag Leuven zich echt de stad der zingende torens noemen. De universiteitsstad heeft maar liefst 4 nog actieve beiaarden.

De Leuvense klokken- en beiaardvereniginng Campanae Lovanienses zorgt er voor een blijvend draagvlak voor de beiaard en staat ook in voor een vernieuwend repertoire. Daardoor blijft de beiaard na 500 jaar nog steeds relevant en actueel.

De Leuvense klokkenspelen zijn:

  • Groot-Begijnhof
  • Sint-Geertruikerk
  • Sint-Pieterskerk
  • Universiteitsbibliotheek

De beiaard zoals we die vandaag kennen is ontstaan rond 1500 in de Zuidelijke Nederlanden. Het is vandaag het oudste muzikale massamedium en ook het grootste muziekinstrument ter wereld. De erkenning als 'Best Pratice' door UNESCO is een bekroning van meer dan 100 jaar inspanningen door vele beiaardiers en andere gepassioneerde beiaardliefhebbers, die dit muzikale erfgoed steeds opnieuw wisten te vernieuwen waardoor het de tand des tijds kon weerstaan.

Uit verschillende ingediende kandidaturen heeft UNESCO dit jaar slechts één programma geselecteerd als voorbeeldpraktijk voor de omgang met immaterieel cultureel erfgoed: de beiaardcultuur in België. UNESCO nam deze beslissing op de 9de sessie van het Intergovernmental Committee for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, het bevoegd comité voor de UNESCO-conventie van 2003. Het comité vergadert van 24 tot 28 november in Parijs onder het voorzitterschap van Peru. Het dossier vanuit België was het enige dat door de strenge selectieprocedure geraakte.

UNESCO waardeert deze jarenlange ervaringen en acties in België voor het doorgeven en ontwikkelen van de beiaardcultuur. De organisatie roemt ze als een voorbeeld voor erfgoedgemeenschappen overal ter wereld. Het brede draagvlak ontstaan mede dankzij de uitwisselingen tussen de lokale beiaardwerking, de twee nationale organisaties, de beiaardverenigingen uit ander landen en de Wereldbeiaardfederatie, versterkt de dynamiek van de beiaard. Maar zeker ook het streven naar een evenwicht tussen vernieuwende initiatieven en respect voor de historische rol van de beiaard, haalt Unesco als bijzonder positief aan. De erkenning door UNESCO betekent een belangrijke morele opsteker voor de beiaardcultuur in ons land en een beloning voor de inzet van tientallen beiaardiers en beiaardliefhebbers in Vlaanderen, Wallonië en Brussel.

Jaar:
2014
Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 4

Reacties

laat de klokken luiden :)