Gemeentelijke herindeling (Drenthe, 1998)

Op 1 januari 1998 was de gemeentelijke herindeling van de provincie Drenthe een feit. Het aantal gemeenten in de provincie daalde hierdoor van 34 naar 12. Daarmee kwam een einde aan een kleurrijk stukje Drentse geschiedenis.

Markes, kerspelen en dingspelen

Drenthe kende een complex systeem van bestuurlijke indeling, dat eeuwenlang hetzelfde was gebleven. Dorps- en buurtgemeenschappen vaardigden mensen af voor de (boer)markes. Marke had twee betekenissen. Enerzijds verwees het naar grond die in gebruik was (al dan niet gecultiveerd), anderzijds naar een belangrijk persoon in een Drentse gemeenschap.

De markes waren weer georganiseerd in kerspelen. Die ontstonden na het christelijk worden van Drenthe. Een kerspil besloeg alle markes die tot een bepaalde kerk behoorden. De eerste kerspelen waren Sleen, Anloo, Vries, Rolde, Diever en Beilen. Tenslotte waren er de dingspelen. Dat waren gerechtelijke gebieden, die oorspronkelijk samenvielen met het territorium van de kerspelen. Doordat de bevolking groeide, splitsten kerspelen zich op, uiteindelijk tot 34 stuks. Er bleven zes dingspelen bestaan.

De eerste gemeenten

In 1811 werd de eerste gemeentewet ingevoerd in de Nederlandse gebieden. De kerspelen zouden de basis vormen voor de nieuwe gemeenten in Drenthe. Alleen Schoonebeek, dat wel een afzonderlijk kerspel was geweest, werd bij een andere gemeente ingedeeld. In 1884 maakte dit gebied zich echter weer los van Dalen, waarmee het een gemeente vormde. Daarna bleven de gemeentegrenzen lange tijd intact.

De herindeling

Na voor het gevoel al altijd te zijn opgedeeld in deze 34 gebieden is het voor de meeste Drentse gebieden moeilijk om de herindeling te accepteren. De voornaamste reden vóór herindeling was het verbeteren van het ambtelijk apparaat en de gemeentelijke dienstverlening, wat voor kleine gemeenten een struikelblok was geworden. Alle bestuurlijke voordelen ten spijt zien de meeste Drentenaren er echter niet zoveel in. Aanvankelijk werd besloten Drenthe te verdelen in 11 gemeenten, wat er uiteindelijk 12 werden omdat de dorpen uit de nieuwe gemeente De Wolden (Zuidwolde, Ruinen, Ruinerwold en De Wijk) op de valreep wisten te voorkomen dat zij bij Hoogeveen of Meppel zouden worden ingedeeld. De gemeente Assen, die graag alle omringende dorpen binnen haar grenzen had willen trekken, slaagde er niet in om uit te breiden.

Ontevredenheid

Heimwee naar de oude indeling is er nog steeds. Uit een onderzoek uit 2002 wordt pijnlijk duidelijk hoe weinig steun er toen nog was voor de herindeling, die toen al vier jaren oud was. Niet alleen inwoners van Drenthe lieten hun onvrede blijken, ook vele ambtenaren stonden negatief tegenover de herindeling en haar gevolgen. Inmiddels heeft de bevolking van Drenthe zich grotendeels neergelegd bij de herindeling. Bij de viering van 10 jaar herindeling in 2008 werd de taart, die op verschillende gemeentehuizen werd uitgedeeld, gewoon opgegeten, in plaats van ermee te gooien.

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0