Den Haag - De Kloosterkerk

Horizontal tabs

Beschrijving

Hagenaars weten dat Beatrix, inmiddels prinses, hier regelmatig ter kerke gaat. Zoals met vele gebouwen in Den Haag het geval is, is er al vroeg in de geschiedenis een connectie met het Huis van Oranje. Maar het verhaal begint met Graaf Aalbrecht.

In het Middeleeuwse Den Haag stonden vele kloosters. Een groot klooster lag bij het Lange Voorhout. Het stuk grond waar het op stond was al in 1393 door Graaf Aalbrecht geschonken aan het Amsterdamse St. Andriesklooster. De monniken uit Amsterdam kwamen echter niet naar Den Haag; ze verkochten het land in 1394 aan de Heer van Arkel.

Hij bouwde er een stadskasteel. Het terrein van Graaf Aalbrecht was omstreeks 1400 omgeven door een aantal andere kastelen. Ondertussen zijn deze allemaal afgebroken. Ook van het kasteel van de Heer van Arkel is niets meer over. In 1401 kreeg hij een ernstige ruzie met de Graaf en deze liet al het land van Van Arkel in beslag nemen en de bebouwing die er stond met de grond gelijk maken. Zo ook het Haagse stadskasteel.

St. Vincentius

Het stuk grond werd nu aan de Dominicaner Paters uit Utrecht gegeven. Ze besloten er wel een klooster te gaan bouwen. Graaf Aalbrecht heeft dat klooster zelf niet meer gezien. Hij stierf in 1404.

Bij het klooster, het St. Vincentius of Predikheeren Klooster, lagen tuinen en stond een kloosterkerk (zonder toren).

In 1574 was het gedaan met het kloosterleven in Den Haag. De Spanjaarden waren verdreven en de Dominicanen moesten het Voorhout verlaten.

Vrienden van Den Haag

Oorspronkelijk wilden de Staten van Holland klooster en kerk af laten breken, maar de inwoners van Den Haag protesteerden hier tegen. Ze waren gehecht aan het mooie gebouw. Er was bij wijze van spreken al sprake van een soort ‘Vrienden van Den Haag’ en de Kloosterkerk werd al beschouwd als monument. Het protest was zo hevig dat de Staten van Holland in 1576 besloten dat de kerk en het klooster mochten blijven staan.

Den Haag was echter zwaar getroffen door de oorlog en er was een grote behoefte aan bouwmaterialen om beschadigde huizen weer te herstellen of te vervangen. Klooster en Kloosterkerk stonden leeg en de bevolking begon nu eigenhandig het klooster, waarvan men de sloop eerder had weten te voorkomen, af te breken. Men kon de stenen en het hout goed gebruiken.

Kanonnenfabriek

De Staten van Holland zagen dit gebeuren en besloten de Kloosterkerk toen maar in beslag te nemen. In 1588 werd het een grote paardenstal. De paarden hebben er een jaar gestaan. In 1589 werd het een ‘fabriek’. Prins Maurits wilde dat er kanonnen gemaakt zouden worden. Kanonnen waren in die tijd van brons en werden op een speciale manier gegoten.

Er is in 1597 sprake geweest van de aanleg van een lange gracht over de (latere) Parkstraat en het Lange Voorhout. Er lag al een sloot en die wilde men breder maken.

De kanonnen waren zeer zwaar en de paarden die de wagens, waar deze kanonnen op vervoerd werden, trokken hadden het niet gemakkelijk. De meeste straten waren immers nog niet verhard. In tijden van droogte waren het mulle zandpaden. Wanneer het regende veranderden ze in modderpoelen.

Kruithuis ontploft

De gracht is nooit helemaal gegraven, waarschijnlijk omdat de Kloosterkerk op een hoge zandrug (oude duintop) ligt. Het graven van een gracht zou een enorm karwei zijn geweest. Wel heeft men over de –latere – Mauritskade een gracht aangelegd in de richting van de Prinsessegracht. Deze gracht werd omstreeks 1619 onderdeel van de verdedigingssingel.

Op 3 november 1690 ontplofte het kruithuis, waardoor het hele klooster werd vernietigd. De Kloosterkerk zelf bleef – dankzij de dikke muren – gespaard, maar van het klooster bleef slechts één muur overeind. De muur staat er nog steeds.

De Kanongieterij is in 1660 verhuisd naar de Nieuwe Uitleg. Aan deze gracht werd een schitterende nieuwe gieterij gebouwd. Dit gebouw heeft er gestaan tot in de 20e eeuw.

De Artillerie

In maart 1945 is het tijdens het bombardement van de Geallieerden verwoest. Er verrees latere en lelijk pand, dat omstreeks 1996 is vervangen door een beter passend gebouw. Dit pand noemt men de Artillerie. Voor de deur staan kanonnen die nog herinneren aan de oude tijd. Het grachtje naast de Artillerie herinnert ook nog aan de Gieterij, het heet Gietkom. En de brug naar de Artillerie heet Gieterijbrug.

De Kloosterkerk werd na het vertrek van de kanongieterij weer een kerk, nu echter protestants en dat is het tot op de dag van vandaag gebleven. In de kerk worden nog iedere zondag diensten gehouden.

Frederik Hendrik is in deze kerk getrouwd. De derde dochter van Willem Alexander, Ariane, is er gedoopt.

Het Pagehuis

Het huis naast de kerk werd in het begin van de 17e eeuw in gebruik genomen door de hoofd-kanonnengieter. Het leek in die tijd sterk op de andere panden in de omgeving. Het had, net als andere woonhuzien aan het Voorhout, een trapgevel. Nadat de Gieterij verplaatst was, bleef het huis eigendom van de Staat. Aan het Lange Voorhout woonden de rijken. Zij lieten hun huizen verbouwen en aanpassen aan de ‘moderne tijd’. Daardoor verloren zij hun trapgevels. Het huisje naast de Kloosterkerk bleef echter in de oorspronkelijke staat. De Staat zag niets in verbouwingen. Ten tijde van de bouw was het huisje niet echt opvallend geweest, maar na 1700 begon het uniek te worden en dat is het nu nog steeds. We noemen dit huis nu het Pagehuis, omdat er in 1709 een internaat voor pages – jonge edelmannen die aan het hof van de Stadhouder werkten – werd gevestigd.

Tussen het pagehuis en de Kloosterkerk is een toegangspoort bewaard gebleven. Vroeger stond deze ‘vrij’, maar in de 18e eeuw is er een huis ‘omheen’ gebouwd.   De poort maakt daar nu onderdeel van uit.

Architect Kloosterkerk: onbekend

Bouwjaar: 1397 – 1403

Stijl: Gotiek

Rijksmonument

Adres

Lange Voorhout 4
2514 ED Den Haag gravenha

Telefoonnummer

070-3461576

Facilities

  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0