Gemaal De Ronde Hoep

Horizontal tabs

Beschrijving

De Ronde Hoep is een open veenweidepolder in Ouderkerk aan de Amstel, met laagliggend grasland met koeien erop en hoge nieuwbouw aan de horizon.

De polder De Ronde Hoep ligt drie tot vier meter lager dan duizend jaar geleden. Het land ligt ook drie meter lager dan de rivieren er omheen.

Dieselgemaal

In die mooie polder staat langs de Waver een mooi industrieel monument: een dieselgemaal uit 1913. Met behulp van het oude gemaal werd tot 1995 het waterpeil in de polder De Ronde Hoep geregeld. Langs de dijk staan het machinegebouw van het oude gemaal en een machinistenwoning. Naast de oude gebouwen staat een modern elektrisch gemaal.

De Ronde Hoep, ruim 1200 hectare groot, is van 1637 tot 1913 drooggehouden door windmolens, eerst uitgerust met scheprad, later voorzien van een vijzel. Tot 1913 stond op deze plek de Wavermolen. In 1913 verving een dieselmotor, met centrifugaalpomp van Werkspoor, de windmolens. Van 1942 tot 1995 dreef een elektromotor de pomp aan. De dieselmotor bleef wel in het gemaal. In 1995 nam een nieuw elektrisch gemaal de bemaling over. Het oude gemaal kwam geheel buiten gebruik.

Slotenpatroon

De Ronde Hoep heeft een bijzonder slotenpatroon. Het spaakvormig kavelpatroon is nog steeds goed herkenbaar. Dit patroon stamt uit de tijd van de ontginning in de middeleeuwen. In de late middeleeuwen gebeurde de bemaling door kleine molentjes die het teveel aan water uitsloegen op omringende riviertjes.

Begin 1600 waren er 36 windmolentjes. In 1637 kwamen daar drie grote, achtkante windmolens met schepraderen voor in de plaats. In de 19e eeuw was de bodem zover gezakt dat de schepraderen van de molens droog kwamen te staan. Dat werd in 1868 opgelost door vijzels te gebruiken in plaats van schepraderen. De watergangen werden verbreed en verdiept zodat overtollig water makkelijker bij de molens kon komen. 

Zo’n vijftig jaar later waren de molens nog in goede staat, maar men wilde de bemaling minder afhankelijk maken van de wind. De keus was aan een stoomgemaal of een dieselgemaal. De laatste kreeg de voorkeur. In 1913 werd de Wavermolen gesloopt en kwam het dieselgemaal ervoor in de plaats, met woning voor de machinist en zijn gezin (met acht kinderen).  

Gemaal te bezichtigen

In 1996 werd het initiatief genomen het oude gemaal te behouden en te herstellen. In 2004 werd door het Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV), de stichting ‘Oude Gemaal De Ronde Hoep’ opgericht. In 2006 trad de gemeente Ouder-Amstel toe tot het bestuur van de stichting. Het gemaalgebouw werd gerestaureerd in 2008 en de machinistenwoning in 2011.  

Nu is het gemaal voor het publiek te bewonderen. Het is op speciale dagen open.

Bronnen:

• http://www.openmonumentendag.nl/monument/gemaal-ronde-hoep/
• https://www.agv.nl/recreatie/watererfgoed/gemalen/gemaal-ronde-hoep/
• http://onh.nl/nl-NL/verhaal/1739/malen-en-pompen-in-de-polder
• 
http://www.gemalen.nl/gemaal_detail.asp?gem_id=585
• 
http://www.historischamstelland.nl/ontdekken/monumenten-ouder-amstel/molens-en-gemalen/oude_gemaal_ronde_hoep
• 
https://www.rondehoep.nl/

Adres

Waver 48
1191 KJ Ouderkerk aan de Amstel

Openingstijden

Iedere tweede zaterdag van de maand mei tot september en op Amstellanddag is het Gemaal te bekijken.

 

Facilities

  •  
  •  
  •  

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1

Reacties

Wat betreft het slotenpatroon, daarin is de locatie van het kruithuis van de Buskruitfabriek Sollenburg (en dat is een andere dan de nog bestaande Oude Molen) nog goed te herkennen. http://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/overig/index.php#SOLLENBURG