Omschrijving
HOOFDGEBOUW Klein Drakenstein werd volgens niet nader gedefinieerde bronnen gebouwd in 1780, in het bos- en heidegebied rond de Lage Vuursche. Het hoofdgebouw is een blokvormig, geheel onderkelderd huis van rode baksteen, met twee bouwlagen en een zolder onder een met blauwe pannen gedekt, afgeplat schilddak. Het dak is op de nokeinden voorzien van vier schoorstenen. De gevels worden afgesloten met een eenvoudige kroonlijst. De voor- en achtergevel zijn vijf traveeën breed en voorzien van meerruits schuifvensters met kleine ruitjes, die na 1963 (foto RDMZ) zijn aangebracht ter vervanging van meerruits schuifvensters in empirestijl. De ingangspartij bevindt zich in de middelste travee van de symmetrische voorgevel. Een lage hardstenen stoep leidt naar een enkele toegangsdeur met ornamenteel bovenlicht, gevat in een eenvoudige hardstenen pilasterstelling met hoofdgestel. Deur en bovenlicht zijn, net als de lantaarns aan weerszijden, van na 1963. Ter weerszijden van de deurpartij twee, op de verdieping vijf, meerruits schuifvensters. Oorspronkelijk waren alle vensters voorzien van buitenluiken, maar deze zijn na 1963 voor het merendeel verwijderd. De vorm van de vensters, het aantal en de plaats ervan in de zij- en achtergevels zijn, hoewel veelal in de stijl van het huis, in de loop der tijd ingrijpend gewijzigd (zie oude foto's RDMZ). Tegen de rechter zijgevel bevinden zich twee uitwendige schoorstenen. Tegen de linker zijgevel aan de achterzijde is een houten bijkeuken met pannendak gebouwd, welke tevens fungeert als achteringang, deze aanbouw dateert uit de tweede helft van de 20ste eeuw en is voor de bescherming van ondergeschikt belang. In de achtergevel verschillende soorten vensters: in de twee linker traveeën op souterrainniveau twee dubbele meerruits draaivensters met luiken, op begane grond niveau twee meerruits schuifvensters met luiken, op de verdieping twee meerruits schuifvensters. In de middelste travee op het niveau van de bel-étage en verdieping in een groot spaarveld een klein venster, op souterrainniveau een schuine, glazen uitbouw (aangebracht in de 20ste eeuw en voor de bescherming van ondergeschikt belang), welke fungeert als lichtdoorlatende overkapping van de trap naar het souterrainvertrek onder de opkamer. In de rechter twee traveeën op de begane grond twee hoge meerruits schuifvensters en daarboven meerruits schuifvensters als in de beide linker traveeën. Op het dak aan alle zijden een dakkapel met meerruits vensters. De dakkapel aan de voorgevel heeft een eenvoudige decoratieve omlijsting van wangen en een gebogen tympaan waaraan een hijsbalk is bevestigd.
De indeling van een middengang waarop de verschillende vertrekken uitkomen is zowel op de begane grond als op de verdieping intact. De trappartij die zich oorspronkelijk vermoedelijk aan het einde van deze middenas bevond is echter verplaatst en bevindt zich thans dwars op de gang tussen de voor- en achterkamers aan de linkerzijde van het huis. In de gang een wit marmeren vloer uit de bouwtijd, waarvan de tegels ca. 50 bij 50 cm meten. In de rechter voorkamer een houten schouwpartij in Lodewijk XIV stijl. De rechter achterkamer is verhoogd ten behoeve van een vertrek op souterrainniveau, in dit vertrek een schuin geplaatste houten schouw, eveneens in Lodewijk XIV stijl. Op de eerste verdieping en de zolderverdieping slaapvertrekken met badkamers. Zowel op de begane grond als op de verdieping 18de eeuwse, enkelvoudige, omtimmerde balkenplafonds.
Waardering
HOOFDGEBOUW (Klein Drakenstein) is van algemeen belang:
- vanwege de ouderdom;
- vanwege de architectonische vormgeving;
- vanwege de deels gaaf bewaard gebleven 18de eeuwse interieurafwerking;
- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats;
- vanwege de kenmerkende ligging binnen de tuin- en parkaanleg;
- als onderdeel van de reeks historische buitenplaatsen op de Utrechtse Heuvelrug.
