De wereld van de Rotterdamse kunstenaar, 39 - Ewa Malijewska

Ewa Malijewska maakt kleurrijke schilderijen en aquarellen en grafisch werk in zwart-wit. Ze vertelt me er meer over in het café van het Filmhuis Den Haag. Ewa is geboren in Gdynia en groeide op in Gdańsk aan de Poolse Oostzeekust.

Na haar middelbare school studeerde ze aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag en inmiddels is ze al vele jaren actief als kunstenaar in Rotterdam.

Het leven is soms prachtig en soms ook neerdrukkend, is haar ervaring. Dat weerspiegelt zich in haar werken. Enerzijds bonte kleuren van de natuur in haar schilderijen en aquarellen en anderzijds de mens in al zijn verlatenheid in haar grafische prenten.

Aan de andere kant van de spiegel

Ze wil aan de ‘andere kant van de spiegel’ kijken, zegt ze. “Mijn werk gaat over mijn leven. Die is vol  van het absurde. Toneel, dromen, spanningen en allerlei gedachten. Maar tegelijkertijd zijn er gevoelens, vreugde en genot.”

Het leven heeft zijn lichte en donkere kanten. Dat zijn twee kanten van de medaille, beide kanten horen erbij. “Ze zijn onafscheidelijk met elkaar verbonden. Het figuratieve grafische werk gaat in op de dramatische aspecten van het leven. Het tast de vage grenzen van de ‘realiteit’ aan, er zijn apocalyptische scenes met neurotische halfdode personen.” De schilderijen zijn vet aangezet met intense, abstracte kleuren. “Die kleuren schreeuwen om te voelen, aan te raken, te zien, te ruiken, te proeven, te beleven, te zijn. Het is zonder naam, zonder spraak, levend, genietend van het bestaan zonder oordeel, zonde bestaat niet. Het gaat niet over goed en kwaad, maar over vitaliteit.”

En die vitaliteit, het plezier en het genot botst met het lijden en het geheim van het kwaad. Ik vraag haar of ze er wat nader op in kan gaan naar aanleiding van twee voorbeelden van haar werk: een kleurrijk schilderij en een zwart-witte prent.

Nocturn

Ze laat het schilderij ‘Nocturn’ zien.  Er zijn bloemen en struiken te zien die de hele omgeving – in groen en blauw – als het ware laat vibreren. “Het is verbonden met wereld van de muziek. Ik heb  vroeger piano gespeeld, onder andere Chopin, en in een koor gezongen. De nocturnes van Chopin hebben intieme, dromerige, poetische tonen. De melodie heeft rijke en verfijnde versieringen. Er is contrast, drama en levendige actie. Je raakt erdoor in een speciale gemoedsstemming, je lijkt wel betoverd. De melancholische ziel die zich beweegt in de gangen van hemel en aarde met zijn wateren en sappen, verdampt als het ware. Je zintuigen vullen zich met lust voor die sensuele schoonheid.” Het werk werd in 2016 geexposeerd op de ‘enter into art’ expositie in Keulen.

Dream wrap

Dat betoverende gevoel verdwijnt al snel bij de prent ‘Dream wrap’. In zwart-wit zien we een vierkante droom worden uitgepakt. Je ziet uitgestoken handen in de golven van de oceaan. ”De handen vragen om hulp. Ze bevinden zich in het vagevuur – tussen de hemel en de hel. De speelsheid en de absorptie van kleuren en vormen is verwoest en vernietigd. De apocalyps en het laatste oordeel komt eraan. Het oneiric (dromerig) silhouet wil achter het water gordijn voor eeuwig uitrusten. Het herinnert mij aan Lacrimosa, het requiem van Mozart, dat ik ooit in een koor zong.”

Ewa Malijewska’s transformatie van haar leven uit zich in zeer verschillende beelden die toch een connectie hebben. “Ik ervaar het leven als een mysterie, een wonder, een doel in zichzelf”, zegt ze. Mijn kunst is een vorm van vastberadenheid. Het gaat om leven, voelen, energieën krijgen en ontvangen. De kunst en de reflectie erover is een poging om een eenheid met mezelf te creëren, een verzoening. Je maakt uit niks vormen, je maakt dode materie levend, je geeft aan iets dat je dwarszit een plek en kunt daardoor dingen loslaten. Het is bijna een noodzaak voor me, bijna dwangmatig.”

Heeft ze een sleutelwerk? “Het sleutelwerk is nog niet gemaakt. Al mijn schilderijen en prenten, alle fragmenten ervan zijn puzzelstukjes voor een verhaal dat nog komt. Het verhaal verbindt grafiek met  schilderen, lijn en kleur, intellect en emotie, vlees en ziel. Ik streef ernaar een balans te bereiken waar leven en liefde het wint van de dood.”

Spijker op de glazen berg

Kunstenaar zijn is iets wat je krijgt bij je geboorte, zegt ze. “Het is een mentale constructie, een manier van denken, voelen en zijn die het je niet makkelijker maakt om in deze wereld te functioneren.” Regelmatig heeft pogingen gedaan om zich aan te passen aan de ‘echte wereld’, te ‘switchen’, niet zo veel meer te voelen, maar ze kon uiteindelijk alleen maar accepteren dat ze kunstenaar was. “Het ondragelijke werd draagbaar gemaakt door de kunst die mijn bevrijding en verlossing is geweest. Het is de spijker op de glazen berg.”

Op de middelbare school in Gdansk koos ze voor een ‘kunstprofiel’. Ze kreeg veel tekenen en schilderen, filosofie en kunstgeschiedenis. Vervolgens ging ze naar Den Haag en studeerde daar af  bij de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK). “Ik was altijd onder de indruk van Nederlandse kunst en dat was ook de reden waarom ik naar Nederland kwam. De zoektocht naar bevrijding bleek ‘one way ticket’ te zijn. Het was niet meer mogelijk om me geworteld te voelen en mentaal ben ik een ander mens geworden. Met vrijheid kwam eenzaamheid – of die altijd daar geweest, of nog versterkt. Ondanks dat ben ik sociaal en graag onder de mensen.”

Vlakbij het hart

Ze beschouwt het leven als metafysische kunst, vol van verrassingen en avonturen. “Elke dag is geheim en wil ik het telkens opnieuw beleven, het verliest niet zijn intensiteit. Ik vind het fijn om het leven te mogen celebreren en ik vind het een zegen om vlakbij mijn hart te zijn, een overeenkomst met mijzelf om trouw aan het leven kunnen zijn. Het kan in Nederland en ik ben er heel dankbaar daarvoor. Ik heb hier een kans gekregen en ik heb het genomen (For the art sake).” 

https://bit.ly/2VMi8yy                                                          https://bit.ly/2C9kgJB 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0