“Een Kerstverhaal uit Toscane” door Dario Poli

Het vliegtuig landde met een zachte klap op de luchthaven van Pisa. Ik ging van boord en werd opgewacht door een lange blonde Italiaanse vriend, Giovanni. Hij zag er goed uit, met opvallend blauwe ogen en een lang postuur. Hij deed me eerder denken aan een kaarsrechte Duitse officier, dan aan het stereotype beeld van een Italiaan.

Hij begroette me hartelijk en bevestigde de diverse arrangementen die hij geregeld had voor mijn kerstvakantie in Toscane. Toen we in zijn Alfa Romeo – als er iets Italiaans is, dan is het die auto – zaten, spoten we weg, de luchthaven uit, langs de beroemde scheve toren en de kathedraal. Via een uitstekende snelbaan kwam we in het open landschap op weg naar de eindbestemming, het populaire ski-oord Abetone, hoog in de met sneeuw bedekte Apennijnen. 

Bagni di Lucca

Om het ski-oord te bereiken moesten we door het prachtige rotsachtige landschap van Garfagnana. Het werd doorsneden door de rivier de Serchio. Carfagnana bestaat uit ruige heuvels en volop beboste valleien. Alhoewel ik deze streek in Toscane kende, kende ik niet alle verhalen. Giovanni, met zijn ene hand aan het stuur vertelde, al wijzend met zijn andere hand, over diverse lokale kersttradities. Hij had de wagen volledig onder controle, racend langs de bochtige kleiner wordende wegen. We gingen opper Grafagnana tegemoet en zagen in de verte de sneeuw al liggen op de toppen van de Apuaanse Alpen.  

Bij Borgo Mozzano zagen we de spectaculaire Maddalena Brug, ook wel bekend als de Duivelsbrug vanwege de bijzondere boogvorm. We bevonden ons in de middelste vallei van de Serchio rivier en zagen een spectaculaire natuur. De weg ging evenwijdig aan de rivier. Weelderige groene valleien – zelfs in wintertijd - met kastanjebossen zover het oog reikte. In Bagni di Lucca, een paradijsje, stopten we voor een expresso. De plaats met directe omgeving staat wel bekend als ‘het land van de prinsen en de dichters’. Byron kwam er, Heine en ook Shelly. Ze zochten niet alleen inspiratie, maar ook de thermische waterbronnen die te vinden waren in ‘gezondheids-etablissementen’.

Versterkt door de koffie konden we verder. Giovanni was vastbesloten om tegen de avond de oude gefortificeerde plaats Castelnuovo te bereiken. We passeerden diverse schilderachtige dorpen. In een klein hotel in de plaats werd ik afgezet, niet zonder dat ik instructie had gekregen me de volgende ochtend, de dag voor Kerstmis, te melden.

Adelaarsnest

Stipt op tijd was hij er de volgende morgen en we gingen meteen een bochtige weg omhoog. Na een uur stopten we bij een meer en verlieten de auto. We liepen steil omhoog tot we uitkwamen bij een gehucht zonder naam. Het hing als een adelaarsnest tegen een hoger liggend plateau. Er stonden zo’n veertig huizen, gebouwd in de Romeinse tijd. Tot 1950 was het bewoond door arme boeren. Ze waren allemaal vertrokken naar de Verenigde Staten om daar hun geluk te beproeven. Er woonde niemand meer.

 We klommen omhoog door het bos langs een modderig platgetreden pad. We ademden de bedwelmende geur van verse dennen in en hapten in de bijtende zuivere berglucht. Buiten adem stonden we een half uur later op een klein plateau, 200 meter breed en keken we aan tegen de gevel van een middeleeuwse kerk.

Twee grote muilezels met felle ogen zagen vreemde wezens hun wereld binnenkomen. Verstoord  richtten ze hun aandacht op de onbeschaamde vreemden en gingen recht op ons af. Onmiskenbaar met vijandige bedoelingen. Op het moment dat het echt gevaarlijk werd klonk er een scherpe fluittoon. Het was afkomstig van Silvio, onze redder-in-nood.

Sacristie

Giovanni’s jeugdvriend zag er stevig en indrukwekkend uit in een ruw geruit overhemd, een touw die zijn corduroy broek vast hield en zware stevige laarzen. Hij was van gemiddelde lengte, had golvend blond haar en staalgrijze doordringende ogen. Zijn handdruk, stevig maar vriendelijk, was zijn visitekaartje. Ik voelde meteen dat hier een man stond, in iedere betekenis van het woord. Gemaakt door de natuur, overvloeiend van gezondheid. Pezig, fysiek sterk, oncorrumpeerbaar, uit iedere porie straalde waarachtigheid.

Hij pakte de touwen en hield daarmee de twee opgewonden muilezels in bedwang. De ene die zijn ogen bijzonder agressief op mij gericht had was duidelijk van plan mij zo hard als ie kon een trap te verkopen. Hij draaide alle richtingen op, om dat alsnog te doen. Maar Silvio hield ze stevig vast en ze kalmeerden. Silvio praatte met ons over oude tijden en gemeenschappelijke vrienden. 

Ik vroeg hem naar de lokale kersttradities en hij vertelde over het stadje Castiglione. Toen de schemering daar aangebroken was kwam een man de sacristie binnen. Niemand kende hem, behalve de priester. Hij sloot zich op in de kazuifelkast. Toen de mis afgelopen was verlieten de parochianen de kerk in processie en wie zien zij bij de deur? De boetvaardige die zich eerder in de kazuifelkast opsloot. Hij was gekleed als Jezus Christus. Hij nam de kop van de processie door het gehucht met een capuchon op zijn hoofd en het kruis op zijn schouder. Toen de processie terugkeerde, dook hij de kast weer in. Maar daar werd hij na een tijdje niet meer, ongezien verdween hij in de nacht.

Kribbe

Silvio nodigde ons uit in de kerk uit de 9e eeuw. Hij was de beheerder. Hij liet de muilezels los en joeg ze van ons, nerveus als we waren, weg. Met een grote metalen sleutel opende hij met een krakend geluid de enorme deuren. De penetrante geur van wierook kwam ons tegemoet. Toen mijn ogen langzaam aan de duisternis gewend waren, ontwaarde ik een wit marmeren altaar dat helemaal opgemaakt was voor de kerstdienst. Het interieur was achtergelaten zoals het lang geleden was, ter ere van Kerstmis.   

Een aantal sierlijke pilaren hielden het houten dak in de lucht. Op de begane grond stonden verschillende rijen houten banken voor de dorpelingen. Bij een van de pilaren stond een grote prachtige kribbe om de komst van de kleine Jezus te vieren. Het was helemaal verlicht door een doordringende schat van licht afkomstig van een glas-in-lood raam boven in de kerk.    

De rest van de kerk was gehuld in duisternis. Giovanni en Silvio stonden stil bij de kribbe, maakten een kruisteken en baden. Ik stond tegen een pilaar en observeerde met belangstelling de ongewone situatie.  

Verbazingwekkende scene

De stilte werd verbroken door het galmende geluid van hoeven die klakten op de stenen vloer. 

De twee muilezels kwamen de kerk binnen, gevolgd door Silvio’s bruine jachthond. Ze hielden vaart in en hielden stil bij de kribbe. Aandachtig en met veel respect keken ze in de kribbe. De twee mannen – diep in gedachten – waren helemaal niet onder de indruk van de komst van de aanbidders uit het dierenrijk. Het was een onroerende en verbazingwekkende scene: twee mannen, twee ezels en een hond die stil en eerbiedig eer betoonden aan de kribbe. Het leek het meest natuurlijke gebeuren. Als ik het niet met mijn eigen ogen had gezien, had ik het nooit geloofd.     

In gedachten dankte ik hen om voor een tijdje deel te hebben uitgemaakt van hun leven. Voor de gelegenheid die ik had gekregen om een glimp op te vangen van hun onschuld. Toen we de kerk verlieten namen Giovanni en ik afscheid van elkaar. We zieden elkaar vaarwel. In stilte liepen we naar het pad, verdiept in onze eigen gedachten. Vlak voordat ik daalde, draaide ik me om en zag Silvio. Met zijn hond en twee muilezels keek hij ons na tegen de achtergrond van magnifieke bergen in de verte. Met een brok in mijn keel zwaaide ik, bedroefd omdat ik wist dat ik hen nooit weer zou zien. Deze fascinerend Kerstnacht zal altijd in mijn herinnering en in mijn hart blijven.   

 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0