Internationaal doorgebroken, 13 – Ernst Kraft

De Nederlandse kunstenaar Ernst Kraft werkt in Spanje. Hij heeft studio’s in het centrum van Malaga en in Mijas Pueblo. Hij maakt veel ruimtelijk werk: installaties, beelden en bouwwerken, onder meer ook labyrinten.

Als we hem vragen naar zijn centrale thema zegt hij het moeilijk te vinden binnen de lijnen te blijven, zich aan de vraag te houden. ‘Is er wel een centraal thema in mijn werk? Moet dat er zijn? Is er een Leitmotiv dat alle gemaakte werken aan elkaar breidt?  Ik denk eerder aan een soort contrapunt: diverse melodielijnen spelen tegelijkertijd. Interesses, fascinaties, obsessies komen en gaan en keren bijna altijd weer terug.’

De Jacobsladder

Twee jaar geleden maakte hij een installatie van een trap met – aan nylon draad opgehangen – plexiglas treden en verhogingen.  ‘Is dat een centraal thema? Ik kreeg carte blanche voor een installatie in een bepaalde ruimte, en wist direct, dat wordt een trap, niet anders en niets meer. Later herinnerde ik me dat ik jaren daarvoor diverse schilderijen had gemaakt van de Jacobsladder, zelfs in Nederland al. Zo zijn er vele fascinaties die komen en gaan, zoals labyrinten.’

Ernst Kraft is niet gewend intellectuele duiding te geven aan zijn werk. ‘Ik beperk me gewoonlijk tot enkele technische details, zoals het labyrint in Passau, dat bestaat uit 26 ton kinderkopjes. Die zakelijke vermelding spreekt mijns inziens meer tot de verbeelding dan een uitleg over de mystieke interpretaties van het fenomeen labyrint of het fenomeen Jacobsladder.’

Evenmin kan hij een sleutelwerk aanwijzen. Ernst Kraft: ‘Hoewel het hermetisme mij intrigeert en als onderwerp dient en wie weet zelfs deel van mijn karakter uitmaakt, is mijn werk niet hermetisch. Het is zichtbaar en open vanuit diverse hoeken. Er is altijd een ruimte die niet gevuld is, niet geschilderd is, niet gezegd is. Die ruimte tussen de regels fascineert me. Ieder is vrij die ruimte in te vullen, leeg te laten, zelfs te ontkennen. Misschien is die ruimte een thema in mijn werk, maar daar denk ik niet zo over na.’

Graven en bouwen  

Als kind “speelde” Ernst weinig. ‘Ik was altijd aan het werk  … pas later realiseerde ik me dat dát juist mijn spel was. Waar is als kind van hield, van fysieke arbeid, daar hou ik eigenlijk nog steeds van: graven en bouwen. Het maken geeft mij rust, niet het ontstane werk. Wanneer een werk zijn voltooiing krijgt, begint automatisch de onrust weer, die mij dreef tot het zojuist voltooide.

Ernst Kraft komt uit een intellectueel milieu. ‘Maar dat heb ik zelden als mijn uitdaging gezien, het was iets vanzelfsprekends, en eigenlijk tegelijkertijd niet het mijne, of minstens niet een doel op zich. Ik begon op de universiteit met filosofie studeren, een liefde nog van thuis, en wilde schrijven, een soort logisch vervolg op mijn opvoeding, maar nee, het was niet in mijn aard. Pas in de beeldende kunst, en helemaal toen ik mijn horizon uitbreidde met installaties, beelden en bouwwerken, kon ik doen wat ik wilde: bouwen, dingen maken.

Hij reisde vijf jaar door Noord- en Zuid-Amerika en toen hij in Nederland terugkwam was hij 24 en wist hij niet goed vorm te geven aan wat hij allemaal beleefd had in die jaren. Kraft: ‘Onrust en halve en hele toevalligheden hebben mij een opleiding gegeven in het atelier van de Amsterdamse kunstenaar Jacques von Pell. Ik kan niet zeggen dat ik vanaf dat moment “kunstenaar” was, alleen weet ik dat de kunst begint met het verlangen, de behoefte, de noodzaak om vorm te geven en het leren kijken en zien met verwondering en vanuit diverse hoeken en mogelijkheden.’

De boom van het leven

‘In eerste instantie wilde ik “vertellen”, wat niet vreemd is voor iemand die veel beleefd heeft. Het vertellen heb ik snel achterwege gelaten, doordat de behoefte verdween. Ik maakte een tekening, of schilderij, een beeld of installatie en wanneer ik ze terugzie, zijn ze vaak een eigen leven gaan leiden, dat zie ik graag. Een beeld dat zijn eigen verhalen gaat creëren. Een beeld dat een nieuw beeld schept in de ruimte die vrij is gelaten door de maker.’

‘Ik hou van een duidelijke lijn, een gemarkeerde tekening, en ik haat uitleg. Juist daarom werk ik graag met symbolen, in contrast afstekend, dramatisch in pose of beweging, een abstract standpunt.’ Afgelopen maand maakte hij een beeld De boom van het leven in de botanische tuin van Malaga. ‘Het is archetypisch symbool, een pictogram dat meer dan drieduizend jaar oud is, uitgevoerd in drie ijzeren staven van vijf meter lang en niet meer dan twaalf mm dik. Licht deinend op elke trilling, tekent het silhouet zich af volgens de lichtval van het moment en tegen de lucht is de tekening onwrikbaar als een manifest. Maar het leert niemand de les, is niet betweterig, het is een beeld dat de lucht de lucht laat en het park het park laat zijn.’

Het huis met de twee schoorstenen

Vijf jaar geleden maakte hij een bouwwerk in het beeldenpark van Santa Rosa, Argentinië. Het was het huis met de twee schoorstenen. ‘Het idee kwam eigenlijk van “The house with the Two Chimneys” waar Stevenson zijn Dr. Jekyll and Mr. Hyde schreef, een opmerkelijk toeval, vol symboliek. Het “beeld” bestond uit het dak met de twee voornoemde schoorstenen, schuin oprijzend uit, of verzinkend in, de ondergrond. Sommigen vonden het vanzelfsprekend dat het huis verrees, anderen gingen er volledig van uit dat het huis wegzonk in de ondergrond. Tijdens de vordering van de bouw kwam een oudere buurvrouw háár interpretatie geven, ze zag het huis als de familie, de schoorstenen de ouders … en sinds dat moment was ze gelukkig met het beeld, waar ze vanuit de huiskamer precies op uitkeek, en ze vond het een privilege dat het juist dáár werd gemaakt, ze heeft zich als het ware het beeld eigen gemaakt. Een ander merkte en passant grommend op: zie hoe ons Argentinië wegzinkt in het moeras … en ik hoorde ook hoe het land juist ver- of herrijst uit as …

De installatie waar we het eerder over hadden, de installatie met de titel  Tussen hier en daar”, een installatie van plexiglas traptreden hangend aan nylon draad roept dezelfde vraag op. ‘Naar boven of naar beneden? Of dat er veel toe doet? Veel belangrijker lijkt mij de bespiegeling die telkens anders was doordat elk luchtstroompje de “trap” wiegend in beweging bracht, elke trede en elke verhoging afzonderlijk. Dat is duidelijk, manifest, diep en tegelijk volkomen vluchtig. Dit is geen deel van mijn, al of niet,  artistieke filosofie. Een filosofie héb je niet. Hebben is te statisch, als een doctrine.'

Ein Labyrinth ist auch toll

Ernst Kraft is dus niet beschouwend. Dit interview is een uitzondering op de regel. Ernst Kraft: ‘Het is niet mijn gewoonte mijn werk te ontleden, uit te leggen, ik heb geen enkele zendingsdrang. Ik wil me niet verplicht voelen nieuw werk te toetsen aan een vooraf geformuleerde gedachte. Ik hou vooral van bouwen, maar het bouwsel bouwt ook aan zichzelf, corrigeert en suggereert. De kunstenaar schept een beeld, en herschept ook zichzelf.’

Een geruststellend commentaar kreeg hij toen zijn Labyrint in de Ortspitze van Passau zijn voltooiing naderde. ‘’s Middags om vier uur kwamen de jongens en meisjes van het nabijgelegen internaat mij vaak “helpen”. Ik leende ze werkhandschoenen, een schop en kruiwagen en dat was altijd leuk. De dag voor de opening vroeg één van hen of ze daarna nog wel konden voetballen daar. Toen ik niet direct antwoordde, dacht hij dat zijn vraag mij misschien “verdriet” deed, of teleurstelde, want hij zei, zonder verder op antwoord te wachten: nou ja “ein labyrinth ist auch toll …” En zo is dat.’

http://ernstkraft.blogspot.com.es/                                              https://bit.ly/1Zclirp 

 

Circa:
Nee

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1