Napoleons verblijf op St. Helena en een bijzondere vriendschap

‘Hij was een man met ongekende mogelijkheden en een gevaarlijke ambitie: De meest talentvolle man die is opgestaan sinds Caesar, die hij in onze ogen lijkt te hebben overtroffen’, geciteerd uit Stendhal, A Life of Napoleon Toch werd deze man met de ongekende mogelijkheden en zijn gevaarlijke ambitie, die hem uiteindelijk fataal werd, definitief verbannen naar Sint-Helena.

Na het debacle van de slag bij Waterloo in 1815, werd Napoleon definitief verbannen naar het eiland Sint Helena. Hij moest definitief afstand doen van de troon en zijn keizerlijke titel. Op Sint Helena bracht Napoleon de laatste jaren van zijn leven door en hij overleed in 1821 op de leeftijd van slechts 51 jaar. Meer dan 2000 Britse soldaten waren belast met het toezicht op Napoleon, en er stonden maar liefst 500 kanonnen klaar. Met gouverneur Sir Hudson Lowe stond Napoleon op zeer gespannen voet, en de gouverneur was bepaald niet van plan om het verblijf van Napoleon op het eiland plezierig te laten verlopen. Zo beperkte Hudson Lowe de bewegingsvrijheid en privileges van Napoleon om bijvoorbeeld bezoek te ontvangen.

Op St. Helena bracht Napoleon zijn dagen door met lezen, tuinieren, wandelen, paard rijden en het schrijven van zijn memoires. Volgens de overlevering las Napoleon tijdens zijn ballingschap regelmatig in de bijbel en werken van Homerus, Virgilius en Euripides. Verder sloot Napoleon vriendschap met de toen dertienjarige Betsy Balcombe, die met haar ouders, oudere zus Jane en broertjes William en Alex op Sint Helena woonde. Napoleon en zijn gevolg verbleven tijdelijk bij de familie Balcombe omdat zijn verblijf Longwood House nog niet gereed was.
Betsy Balcombe was niet bang voor Napoleon en zij benaderde hem op spontane en hartelijke wijze. Bovendien sprak zij goed Frans, waardoor zij gemakkelijk met Napoleon kon praten. Napoleon sprak zelf alleen Frans en Corsicaans, hoewel hij wel vergeefse pogingen deed om de Engelse taal te leren, maar hij blonk niet uit door zijn taalvaardigheid. Betsy had net zoals haar ouders en andere mensen uit haar omgeving heel veel vooroordelen over Napoleon, die gezien werd als een enge boeman en grote schurk. Maar het ijs brak spoedig tussen Betsy en Napoleon, en ontstond een hartelijke vriendschap tussen het tweetal. Zij noemde hem vrijmoedig Nappie of Boney , en hun omgang was ongedwongen en hartelijk.

Wie was Betsy Balcombe?
Betsy werd in 1802 gebore als Lucia Elizabeth ‘Betsy’ Balcombe, en zij was de tweede dochter van William en Jane Balcombe. Vader William verdiende de kost als koopman voor de Oost-Indische Compagnie en woonde met zijn gezin op landgroed The Briars op St. Helena. De familie Balcombe was welgesteld, en had zoals in hun tijd gebruikelijk was een aantal slaven in dienst, met wie zij gemoedelijk en vriendelijk omgingen.
Omdat Napoleons definitieve verblijf Longwood House nog niet gereed was, verbleven Napoleon en zijn hofhouding tijdelijk in een paviljoen op het landgoed van de familie Balcombe. De spontane en ondernemende Betsy was vanaf het begin zeer nieuwsgierig naar Napoleon, en zij benaderde hem hartelijk en ongedwongen. Napoleon en Betsy plaagden elkaar en spraken met elkaar over allerlei onderwerpen zoals politiek, Napoleons zoontje Napoleon II en zijn grote liefde Joséphine de Beauharnais. Ook vonden zij het leuk om samen paard te rijden. Behalve met Betsy raakte Napoleon ook goed bevriend met haar zus Jane, broertjes Alex en William en haar ouders. Napoleon en de kinderen deden regelmatig spelletjes, en hij dineerde regelmatig bij de familie Balcombe.

De vriendschap tussen Napoleon en de familie Balcombe werd sterk afgekeurd door gouverneur Hudson Lowe. Hij verdacht de familie Balcombe van het stiekem overbengen van geheime boodschappen van Napoleon naar de buitenwereld.In 1818 verliet de familie Balcombe St.Helena en keerde terug naar Engeland, en later vertrok de familie naar Australië.

In 1821 trouwde Betsy Balcombe met Edward Abell. Uit dit kortstondige huwelijk werd een dochter geboren. Later verdiende Betsy de kost met het geven van muzieklessen, en zij onderhield contact met Napoleons oudere broer Joseph Bonaparte en zijn neef Napoleon III.
Later beschreef Betsy Balcombe haar vriendschap met Napoleon Bonaparte in haar memoires ‘Recollections of the Emperor Napoleon’.

Op 5 mei 1821 stierf Napoleon Bonaparte op Sint-Helena op 51 jarige leeftijd na een periode van steeds meer afnemende gezondheid. Aangenomen werd dat hij was overleden aan maagkanker, maar later werd ook gespeculeerd op het feit dat hij vergiftigd zou zijn met arsenicum. Uit later onderzoek bleek dat in zijn haren een hoge concentratie arsenicum aanwezig was, maar recent onderzoek toonde aan dat die hoge concentratie al voor de verbanning naar Sint-Helena in zijn haren aanwezig was. Bovendien werd arsenicum vaak voorgeschreven door artsen bij maag en psychische klachten. Napoleon kampte al jaren met maagklachten. Volgens de overlevering waren Napoleon’s laatste woorden op zijn sterfbed:’Frankrijk, het leger, het hoofd van het leger, Joséphine.’
En zijn laatste wens verwoordde Napoleon als volgt:‘Ik wens, dat mijn as zal rusten aan den oever van de Seine, te midden van het Franse volk, dat ik zo innig heb lief gehad.’ Deze tekst stond vermeld in het testament van Napoleon Bonaparte. Een wens die in 1840 ook daadwerkelijk in vervulling ging. In 1840 werd Napoleon’ s lichaam overgedragen aan Frankrijk en in een praalgraf in de Dôme des Invalides te Parijs bijgezet. Momenteel is het graf van Napoleon een bezienswaardigheid voor toeristen.

Ongetwijfeld zal Napoleon tijdens zijn verblijf op St. Helena veel tijd hebben gehad om zijn leven en beslissingen te overdenken. De vraag of hij spijt zal hebben van de verkeerde inschattingen die hij maakte en fatale veldtochten, zal altijd wel onbeantwoord blijven.

St. Helena
St-Helena ( In het Engels: Saint Helena) is een zeer afgelegen klein eiland van slechts 16 kilometer lang en ongeveer 10,5 kilometer breed in het zuiden van de Atlantische Oceaan, 2800 km ten westen van de Afrikaanse kust. Het eiland is sinds 1653 een Engelse kolonie en ook economisch afhankelijk van Engeland. De inwoners van Sint-Helena noemen zichzelf 'Saints'. De bevolking is ontstaan uit drie bevolkingsgroepen: Afrikaanse slaven, Chinese arbeiders en Engelse 'kolonisators'. De hoofdstad is Jamestown.

Sint Helena is alleen te bereiken per boot, en een bootreis van Engeland naar Sint-Helena duurt 16 dagen. Het eiland kent warme vochtige zomers en winters, en het kan zowel heel warm en heel koud zijn.

Interessante websites (met bijzondere afbeeldingen) en boeken:

http://en.wikipedia.org/wiki/Betsy_Balcombe
http://johntyrrell.blogspot.nl/2009/09/betsy-balcombe-napoleon-and-briar...
http://www.napoleon-series.org/research/napoleon/c_longwood.html
http://www.napoleonguide.com/pixs_napthebriarssth.htm
http://www.lautresaintehelene.com/autre-sainte-helene-articles-fratoni7....
http://www.historien.nl/verbanning-napoleon-naar-sint-helena/
http://www.thecultureconcept.com/circle/napoleons-desk-st-helena-to-sydn...

Betsy & Napoleon – Staton Rabin
Napoleons laatste liefde – Thomas B. Costain
Het laatste eiland van de keizer – Julia Blackburn