Rudi van Dantzigs verblijf in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog (8)

Rudi van Dantzigs verblijf in Friesland tijdens de Tweede Wereldoorlog (8)

Rudi van Dantzig verbleef in de Tweede Wereldoorlog als elfjarig Amsterdams jongetje bij het gezin van Wabe en Akke Visser in Laaksum, een dorpje aan het IJsselmeer in Zuidwest Friesland in de buurt van Warns. Hij schreef er een autobiografische roman over die een bestseller werd: ‘Voor een verloren soldaat’.

Rudi van Dantzig overleed op 19 januari 2012. In het blad van het Histoarysk Wurkferbân Gaasterlân schreef Iris Maaskant een uitgebreid artikel over Van Dantzigs verblijf in Friesland.

Iris Maaskant zocht de leden van de familie Visser, waar Van Dantzig was ondergebracht op om het verhaal van Van Dantzig te toetsen aan hun eigen herinneringen. Alle kinderen van Wabe en Akke waren nog in leven en hadden veel te vertellen, niet alleen over Rudi van Dantzig, ook over het leven in Laaksum, zoals het in de oorlogsjaren en ver daarvoor was.

Van Dantzig ging naar de christelijke lagere school in Warns. Het hoofd van die school was meester de Jong. We zullen hem nog tegenkomen. Hij is mijn grootvader, pake in het Fries. Zijn voornaam was Lucas.

We publiceren het verhaal in afleveringen. Elke week verschijnt er een nieuwe aflevering

Aflevering 8

Meint

De heer Meint Visser (1933) woont met zijn vrouw in Bakhuizen. We drinken eerst samen koffie. Hij zegt: ‘Ik heb het boek niet gelezen.’ Maar zijn vrouw zegt: ‘Ik wel, het is prachtig. Ik heb erbij gehuild.’

‘Ik was elf jaar in 1944. Mijn vader heeft hem opgehaald bij de zondagsschool in Warns. Hij kwam thuis met die jongen achterop en moeder zei: ‘Ik dacht dat we een meisje kregen.’ Ze wilden een meisje voor Pieke.

Plusfour

Het was wel wennen, weer een broertje erbij. Omdat het van de kerk uitging, dachten wij dat hij christelijk was. Maar hij kwam uit een heel ander milieu. Zijn vader was communist en wij waren een streng hervormd gezin. Hij droeg een plusfour en een jasje. Dat droegen wij niet. We droegen een korte broek met een trui en gebreide kousen.

Voor hem was het ook allemaal nieuw. Hij sprak heel anders en hij was heel anders. Hij was een beetje een meisje. Hij bemoeide zich ook meer met de meisjes. We wisten toen nog niet wat een homo was. We werden niet voorgelicht.

De pomp

Mijn moeder was een echte moeder, maar ook streng. Je moest doen wat ze zei, daar moest ze op kunnen vertrouwen. Ze zei wat ze dacht, maar ze was heel zorgzaam. Hij werd niet voorgetrokken, hij moest hetzelfde als wij.

Er was een hok tegen het huis aan. Daar deed mijn moeder de was en waren de waslijnen. Of ze daar in de zomer ook kookte, weet ik niet. De keuken was binnen en er waren tonnen met regenwater, waar we met emmers uit putten. Later kwam er een pomp. Als dat water opraakte, stuurde mijn moeder ons naar ons oude huis om water te halen uit de put daarbinnen.

Stamppot

In de zomer woonden we onder het schuine dak en daar was ook een houten bankje buiten. We aten aardappels, groente, vlees en vis. Mijn moeder maakte schapenkaas en warme gort met schapenmelk en een paar maal per week kon je in Warns stamppot halen uit de gaarkeuken. Het eten was voor Rudi te vet. Dat hij op weg naar school overgaf in de sloot, kan ik me niet herinneren. Maar wel dat hij met ons mee moest komen naar de kerk en naar school. We hadden geen onderscheid.

Meester Aardema

Op school kregen we les van meester Aardema. Meester de Jong was het hoofd. Ach, het was allemaal heel anders dan nu. Heel erg streng. Het was allemaal de verdoemenis deelachtig. Er was een lange gang met deuren en er hingen platen met bijbelse voorstellingen.

Knikkeren

In het speelkwartier knikkerden we. Ik nam mijn eigen knikkers mee en Jantsje had een hoepel en een springtouw. Dat we geen speelgoed hadden, behalve een bal van elastiekjes rond een prop papier en op school niet mochten spelen in het speelkwartier, is niet waar.

Afbeeldingen: Johannes de Dooperkerk in Warns

Volgende week aflevering 9

https://www.geschiedenisgaasterland.nl/
https://www.geschiedenisgaasterland.nl/wp-content/uploads/2017/02/13fan-Klif-en-Gaast-2012-2.pdf 

Circa:
Nee

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0