Victualiënbroeders (Piraterij van Zweden en Mecklenburg)

De Victualiënbroeders (of Vitaliënbroeders) waren piraten, die als kapers in dienst waren van Mecklenburg en Zweden. Kapers in dienst hebben was toen nog heel normaal. De Victualiënbroeders begonnen in 1392 met hun acties gericht tegen Denemarken en de Hanzestad Lübeck. Hun aanvoerder was Klaus Störtebeker.

De naam

Waar de naam 'Victualiënbroeders' vandaan komt, is niet geheel duidelijk. Victualiën zijn de proviand die men op een scheepstocht over zee meeneemt. Als piraten zaten de victualiënbroeders natuurlijk vaak op zee. Volgens andere verhalen heeft de naam specifiek te maken met de bevoorrading van Stockholm tijdens de oorlog tussen de Hanze en Zweden tegen Denemarken, maar dit is niet waarschijnlijk aangezien de naam al eerder werd gebruikt voor deze groep piraten. Het een zal het ander wellicht wel versterkt hebben.

In dienst van Zweden en Mecklenburg

De Victualiënbroeders stonden in dienst van Zweden en Mecklenburg (toentertijd één land). Vanwege de economische overmacht van de Hanze was het voor de Zweden erg lastig om zelf te handelen. Denemarken en Zweden stonden op slechte voet met elkaar en betwistten elkaars grondgebied. De Victualiënbroeders kaapten daarom Deense en Lübeckse schepen in de Oostzee en brachten hun buit naar Zweden.

In oorlog

De functie van de piraten werd nog belangrijker toen Denemarken in 1389 Zweden aanviel en vrijwel geheel onder de voet liep. Alleen Stockholm bleef in Zweedse handen. De hierdoor ontstane onrust betekende zo'n gevaar voor de handel rond de Oostzee dat de Hanzesteden zich ermee begonnen te bemoeien. Ook zij begonnen de Denen te bestrijden in een poging de rust terug te doen keren.

Alle aanvoerwegen naar Stockholm waren versperd. De stedelingen zouden verhongerd zijn als de Victualiënbroeders er niet waren geweest. Zij plunderden Deense en Hanzeschepen (nota bene hun bondgenoten!) en brachten de voorraden, de victualiën dus, naar Stockholm. Uiteindelijk vochten ze zelfs mee om Stockholm te ontzetten. Dit lukte en niet lang daarna zou de oorlog eindigen.

Zelfstandig

Na het einde van de oorlog werkten de Victualiënbroeders voor zichzelf. Klaus Störtebeker stond nog altijd aan het hoofd. In 1393 plunderden zij de Noorse stad Bergen (een handelskantoor van de Hanze) en in 1394 veroverden zij de Zweedse stad Malmö en het eiland Gotland (de hoofdstad Visby was een Hanzestad). Van dat eiland werden zij in 1398 verdreven door de Geestelijke Ridders van de Duitse Orde die het gebied van het huidige Noord-Polen en Litouwen in handen hadden. De Hanzesteden joegen hen daarna de Oostzee uit.

Dit betekende de definitieve overgang naar de piraterij, nu op de Noordzee. In de eerste jaren na de oorlog begonnen de leden van deze piratengroep zichzelf al ‘likedelers’ te noemen. Dat is oud-Nederduits voor ‘Gelijkdelers’. Zij verdeelden hun buit namelijk eerlijk onder de bemanning, waarbij ieder een gelijk deel kreeg. Deze naam kreeg echter niet geheel de overhand. Ze bleven ook bekend onder de naam ‘victualiënbroeders'.

Jaar:
1385 / 1400
Circa:
Ja

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0